Kina je postigla ogroman napredak u razvoju borbenih aviona nove generacije, otkrivši dva nova stelt lovca bez vertikalnih stabilizatora (repa).
Fotografije i video snimci letjelice, koja bi mogla da bude najsofisticiranija borbena letjelica sa posadom ikada napravljena, počeli su da kruže društvenim mrežama, a vojni analitičari pokušavaju da otkriju njihove ključne karakteristike.
Prva letjelica, sa delta krilima, dolazi iz kompanije Chengdu Aircraft Corporation, dok je druga, manja letjelica, sa zakrivljenim „lambda“ krilima, proizvod rivalske kompanije Shenyang Aircraft Corporation. Ove dvije kompanije decenijama prednjače u razvoju kineskih borbenih aviona, pri čemu Čengdu stoji iza modela J-10 i J-20, dok je Šenjang poznat po serijama Flanker i J-35.
Avion koji proizvodi Čengdu ima impresivnu unutrašnju zapreminu koja mu omogućava da nosi veliku količinu goriva, oružja i naprednih senzora. Njegov dizajn bez repa i delta krila sa izbočenim linijama značajno smanjuju radarski odraz. Avion takođe ima kontrolni sistem bez repa, sa sofisticiranim kontrolnim površinama na zadnjim ivicama krila, što mu daje bolju stabilnost i kontrolu. Posebno je zanimljiv raspored usisnika za vazduh, pri čemu se jedan nalazi na vrhu trupa i dva na donjoj strani, što je izazvalo spekulacije o mogućoj upotrebi tri motora. Ovo bi mu moglo pružiti vrhunske performanse pri velikim brzinama i visinama.
Šenjangov borbeni model je manji i klasičniji dvomotorni dizajn, sa usisnicima vazduha koji se nalaze duž trupa, ispod korijena krila. Njegova „lambda“ krila imaju izdužene trouglaste zadnje ivice koje se protežu iza izduvnih mlaznica, omogućavajući mu da smanji radarski presjek i poveća aerodinamičku stabilnost pri velikim brzinama.
Ova konfiguracija takođe poboljšava upravljivost tokom složenih manevara, posebno pri ekstremnim uglovima napada, i omogućava lakšu integraciju naprednih senzorskih sistema i oružja, obezbjeđujući maksimalnu operativnu fleksibilnost u borbenim misijama. Iako se čini da je ovaj model namijenjen borbenim dejstvima, još uvijek je nejasno da li je riječ o letjelici sa posadom ili o dronu.
Oba modela koriste naprednu konfiguraciju bez vertikalnog ili horizontalnog repa, što omogućava bolje performanse pri velikim brzinama i dužim letovima, ali zahtijevaju sofisticirane sisteme kontrole leta kako bi se kompenzovalo moguće smanjenje manevrisanja. Prednosti dizajna bez repa uključuju nisku širokopojasnu uočljivost u odnosu na niz tipova radara na različitim frekvencijama, kao i značajno smanjenje radarske refleksije sa strane i pozadi. Unutrašnja zapremina omogućava veći kapacitet goriva i oružja, što je neophodno za veći borbeni radijus i produženo stacioniranje, dvije ključne potrebe u azijsko-pacifičkom regionu.
Međutim, dizajn bez repa može negativno uticati na stabilnost i manevrisanje, zahtijevajući napredne digitalne sisteme kontrole leta. Jedna opcija za smanjenje ovih nedostataka mogu biti motori za vektorski potisak, koje je Kina već testirala.
Ovi novi modeli predstavljaju značajan korak naprijed za kinesku avijaciju i njene ambicije da predvodi razvoj borbenih aviona šeste generacije. Sa mogućnostima dugog dometa, povećanim stelt karakteristikama i integracijom sa dronovima, ovi avioni bi mogli značajno da izmjene ravnotežu snaga u Pacifiku.
Govoreći za portal The Njar Zone, stručnjak za kinesku avijaciju Andreas Rupreht rekao je da su to demonstratori borbenih aviona iz Šenjanga i Čengdua, koji su bliži konceptu lovaca nego bombardera.
Korišćenje kategorije aviona šeste generacije može biti malo preuranjeno, ali mislim da smo sada na tački kada možemo reći da su Kinezi po prvi put pokazali svoju viziju vazdušne borbe i lovca nove generacije – rekao je Rupreht.
Kina sada očigledno posjeduje dva različita, veoma napredna dizajna borbenih aviona. Jedan od njih je manji od drugog, što donosi određene prednosti u pogledu cijene, složenosti i performansi. Takođe je moguće da su zamišljeni kao komplementarni nekom budućem razvoju borbenih aviona sa posadom.
Ovo bi pratilo kineski pristup razvoju aviona, gdje su prethodno kombinovali jednomotorne J-10 i dvomotorne serije J-11/16, a kasnije su sarađivali na razvoju srednje teškog J-35 i većeg J-20 stelt lovaca. U jednom trenutku se činilo da će J-35 prvenstveno biti namijenjen izvoznim tržištima i kineskoj mornarici, ali se sada zna da Peking razvija i novu, manju i bržu verziju lovca, prenosi Kurir.
