Navršilo se 20 godina od varvarskog zločina pripadnika NATO-a i tadašnjeg SFOR-a koji su na Palama gotovo nasmrt pretukli pravoslavnog sveštenika paroha Jeremiju Starovlaha i njegovog sina vjeroučitelja Aleksandra, koji je od zadobijenih povreda ostao stoodstotni invalid.
Tokom upada u Parohijski dom, međunarodni “mirotvorci” maltretirali su i druge sveštenike i njihove porodice, te oštetili zgradu Parohijskog doma u kojoj su se nalazili njihovi stanovi.
Sveštenici Miomir Zekić i Slobodan Lubarda, kao i njihove porodice, imali su sreću da prođu samo sa lakšim povredama.
Akcija je počinjena u vrijeme posta, uoči najvećeg hrišćanskog praznika – Vaskrsa.
Na Pale je tada izvršen klasični desant. Helikopteri sa vojnicima spustili su se na obližnji fudbalski stadion, a u krugu od 100 metara od Parohijskog doma bilo je zabranjeno kretanje svima osim pripadnicima multinacionalnih snaga.
U izvještaju o stradanju porodice Starovlah, objavljenom na internet stranici Mitropolije dabrobosanske, navodi se da su vojnici SAD, Velike Britanije i Slovenije oko 1.00 čas poslije ponoći, uz upotrebu sile – vatrenog oružja i eksploziva upali u Parohijski dom pored Hrama Uspenja Presvete Bogorodice, a potom i u stanove sveštenika Starovlaha i Zekića, koji su se nalazili iznad prostorija Parohijskog doma.
Vojnici SFOR-a su eksplozivom raznijeli vrata Parohijskog doma, a potom i vrata dva stana koja su se nalazila iznad, a u kojima su živjeli sveštenici Starovlah i Zekić sa porodicama.
Neposredno po upadu u stan Starovlaha, vojnici su Jeremijinu suprugu Vitorku zatvorili u sobu, a njega i sina Aleksandra počeli brutalno da tuku. Aleksandar, koji se oporavljao od operacije žuči, od siline udaraca pao je u komu.
Vojnici SFOR-a upali su i u stan sveštenika Zekića, koji se nalazi pored stana Starovlaha, a jedan od njih je na njega pucao iz puške. Zekić i njegova supruga ubrzo su bili vezani i ostavljeni da leže licem okrenutim ka podu. Zekić je više puta gubio svijest.
Tokom akcije, vojnici SFOR-a ušli su i u kuću pored Parohijskog doma u kojoj su živjeli sveštenik Slobodan Lubarda i đakon Mladen Vidaković.
Đakon Mladen je tom prilikom doživio stres jer ga je SFOR-ov vojnik pribio uz zid sa uperenom puškom, dok su drugi vojnici puškama ciljali u krevet u kojem je ležala đakonova supruga sa djetetom od 22 mjeseca.
Nakon jednočasovnog iživljavanja, pripadnici multinacionalnih snaga su teško povrijeđene Starovlahe helikopterom prebacili u bolnicu u Tuzlu. Polumrtva tijela samo su unijeli u bolnicu, spustili ih na pod hodnika, nakon čega su napustili ovu zdravstvenu ustanovu.
Medicinsko osoblje, sve do telefonskog poziva Vitorke Starovlah, nije znalo o kakvim je pacijentima riječ i ko su oni.
Iako su pripadnici multinacionalnih snaga tvrdili da su Starovlasi povrede dobili od detonacije dinamita, medicinskim nalazima utvrđeno je da su brutalno pretučeni.
Više visokostručnih medicinskih ekipa iz Tuzle, Banjaluke i sa Vojnomedicinske akademije u Beogradu pregledalo je dvojicu stradalih i nisu pronašle ništa što bi upućivalo na povrede zadobijene detonacijom ili puščanim zrnima. Svi su saglasni da su povrede nastale jakim udarcima tupim predmetima.
Ljekari su konstatovali teške povrede glave, vratnog pršljena i slomljene nadlaktice kod Jeremije, kao i prelom svih kostiju lica i rane na grudnom košu kod njegovog sina Aleksandra.
Starovlasi su iz tuzlanske bolnice, gdje su im spaseni životi i pružena maksimalna medicinska pomoć, prebačeni u Beograd na VMA, gdje je nastavljeno njihovo liječenje.
Istražna komisija o događajima na Palama, čiji je izvještaj usvojio i Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, potvrdila je da su Starovlasi povrijeđeni “dejstvom tupog predmeta, teškog i zamahnutog mehaničkog oruđa i dijelovima tijela”.
Pripadnici takozvanih mirovnih snaga izveli su akciju pod izgovorom da traže ratne zločince i prvog predsjednika Republike Srpske Radovana Karadžića.
Samo mjesec i po dana ranije, u januaru 2004. godine, pripadnici multinacionalnih snaga pretresli su Parohijski dom i crkvu od krova do podruma, snimivši sa tri kamere svaki ugao i detalj.
Ni 20 godina nakon ove akcije pripadnika međunarodnih snaga nije do kraja poznato iz čijih su sve zemalja vojnici učestvovali u njoj i ko je nalogodavac.
Neposredno nakon akcije, NATO je na svojoj internet stranici saopštio da je u akciji učestvovala mješovita jedinica formirana od vojnika iz Italije, Slovenije, Velike Britanije, SAD, Rumunije, Mađarske i Austrije.
Advokat Miljkan Pucar, pravni zastupnik porodice Starovlah, ranije je izjavio Srni da porodica Starovlah neće nikada saznati zbog čega su Jeremija i Aleksandar pretučeni i ko je to naredio.
“Neko je snagama NATO-a i SFOR-a u BiH dao imunitet, zbog čega oni nikad neće saznati ko je izvršio zločin nad njima”, naglasio je Pucar.
Sveštenik Zekić tvrdi da je vlast u BiH krivac što su pripadnici tadašnjeg SFOR-a i NATO-a njega i njegovu suprugu više časova maltretirali, a sveštenika Jeremiju i njegovog sina Aleksandra brutalno pretukli, ugrozivši im živote.
“Krivac za sve što se desilo je vlast u BiH koja je dozvolila da tako nešto bude učinjeno. Ako u jednoj zemlji vlast organizuje život tako da joj neko sa strane dođe i tako nešto uradi, onda je riječ o debilima ili nesposobnim ljudima”, rekao je Zekić ranije Srni.
On je uvjeren da su pripadnici multinacionalnih snaga htjeli da pobiju sve članove obje porodice.
Jeremiji i njegovom sinu Aleksandru ostale su trajne posljedice od prebijanja. Aleksandar je stoodstotni invalid kojem je stalno potrebna tuđa njega i pomoć.
Tadašnji predsjednik Vlade Republike Srpske Milorad Dodik je 1. aprila 2009. godine donio odluku da se vjeroučitelju Aleksandru Starovlahu dodijeli izuzetna penzija sa željom da mu bude olakšan život i obezbijeđena neophodna rehabilitacija. Starovlasi žive u Beogradu.
