Za devet mjeseci ove godine više od 3.000 zaposlenih širom Srpske potpisalo je sporazumni raskid ugovora sa poslodavcem, a prema podacima Zavoda za zapošljavanje RS više hiljada radnika ostalo je bez posla po drugim osnovama, između ostalog, jer su bili tehnološki višak, zbog gašenja djelatnosti koju su obavljali ili činjenice da je firma u kojoj su radili otišla u stečaj.
Struka smatra da su radnici koji su sporazumno pristali na prekid radnog odnosa vrlo vjerovatno već pronašli drugo radno mjesto, jer se najčešće radi o kvalitetnoj radnoj snazi. Ali, isto tako, upozoravaju da ne postoji privredni sektor u Srpskoj koji ne traži adekvatnu radnu snagu.
U periodu od 1. januara do 30. septembra 2022. godine, u republički Zavod za zapošljavanje prijavilo se 3.028 lica koja su ostala bez posla u ovoj godini tako što su potpisali sporazumni raskid radnog odnosa.
Takođe, analizirajući pregled prijavljenih lica na Zavod u istom periodu gotovo je identičan broj lica koja su ostala nezaposlena kao višak u preduzeću, a taj broj je 2.904.
Pored toga, iz institucije koja vodi evidencije o broju zaposlenih i nezaposlenih osoba u Republici Srpskoj pojašnjavaju da postoje i drugi razlozi zbog kojih su radnici bili primorani da ostanu bez radnog mjesta.
“Prema evidenciji Zavoda od 1. januara do 30. septembra 2022. godine (za radnike koji su ostali bez posla u 2022), a prema prethodnom radnom iskustvu, vidimo da su 73 lica ostala bez posla po osnovu stečaja, 810 lica zbog prestanka rada poslodavca, 983 lica zbog prestanka obavljanja privatne djelatnosti, 5.218 zbog prestanka rada na određeno vrijeme, 2.169 lica izjavom radnika i poslodavca o prekidu radnog odnosa, te 221 lice ostali razlozi”, kazali su za “Nezavisne novine” iz Zavoda za zapošljavanje RS.
Saša Trivić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca, kaže za “Nezavisne novine” da je potpuno normalan proces da ljudi mijenjaju posao te da se svaki otkaz koji ponude poslodavci računa kao sporazumni raskid ugovora.
Međutim, naglašava da je opšta činjenica da Srpskoj nedostaje radne snage i da se zbog toga donose odluke poput dovođenja stranih radnika.
“Nedostatak radnika naravno da ugrožava poslovanje preduzeća, ali nadamo se da će to biti umanjeno zapošljavanjem stranaca”, ističe Trivić.
Iz Privredne komore RS poručuju da je svaka prognoza privrednog ambijenta krajnje neizvjesna jer se i dalje i te kako osjete posljedice pandemije virusa korona i naravno aktuelne inflacije.
“Poslovanje preduzeća je usložnjeno pa i radna mjesta trpe tu neizvjesnost. Više ne postoji nijedna grana privrede kojoj ne nedostaje adekvatne radne snage. Ali zaista mora se reći da u slučaju sporazumnog raskida ugovora sigurno je da ti ljudi ne idu ako već nisu pronašli novo radno mjesto, jer su to radnici koji su jako dobri u svom poslu i za kojima je velika potražnja”, kaže za “Nezavisne” Vladimir Blagojević, portparol Privredne komore RS.
Iz Komore podsjećaju da na evidencijama Biroa trenutno ima oko 66.000 radno sposobnih građana, a među njima i hiljade sa deficitarnim zanimanjima koji ne mogu naći posao, što je po njihovom mišljenju teško zamislivo.
“Razloge treba tražiti u tome da ti ljudi rade ili na crno ili nisu apsolutno zainteresovani da rade, a možda se radi i o ljudima koji su završili neko srednje stručno obrazovanje, ali se nisu pronašli u tome”, smatra Blagojević.
Dodaje da u ovom trenutku svakako ogroman problem predstavlja i inflacija, jer kompanije koje se čak i odluče da podignu cijene svojih usluga ka inostranom tržištu opet ne mogu adekvatno da pokriju trenutni inflatorni udar.
“Oni su opet u minusu, a s druge strane imamo pritiske da se plate povećaju. Jednostavno, tu nema dovoljno prostora da zadržimo radnike i obezbijedimo povećanje plata. Nažalost, ali je tako”, naglašava Blagojević.
