Nakon što su Njemačka i Austrija odlučile da uvedu bilateralne sankcije prema predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku, predsjedniku Narodne skupštine Nenadu Stevandiću i premijeru Radovanu Viškoviću, dio javnosti u Republici Srpskoj izražava zabrinutost da se na mala vrata uvodi politički pritisak s ciljem mijenjanja ustavnog uređenja Bosne i Hercegovine.
Sankcije, koje podrazumijevaju zabranu putovanja i zamrzavanje eventualne imovine u ovim zemljama, obrazložene su “napadima na ustavni poredak BiH” i “opstrukcijama evropskog puta”, kako stoji u zajedničkom saopštenju austrijske i njemačke diplomatije.
Međutim, u Republici Srpskoj se ova mjera vidi kao čin jednostranog svrstavanja određenih zapadnih zemalja uz političko Sarajevo, koje već duže vrijeme zagovara promjenu Ustava BiH i prelazak na koncept građanske države – model “jedan čovjek, jedan glas”.
Taj prijedlog, koji podrazumijeva ukidanje entiteta i ravnopravnosti konstitutivnih naroda, godinama izaziva protivljenje među Srbima i Hrvatima u BiH. Za razliku od toga, Republika Srpska insistira na poštovanju Dejtonskog mirovnog sporazuma, koji jasno definiše Bosnu i Hercegovinu kao državnu zajednicu sastavljenu od dva entiteta i tri konstitutivna naroda.
U tom kontekstu, mnogi građani RS-a ove sankcije vide kao pokušaj disciplinovanja političkih predstavnika koji brane taj sistem. Pojedini analitičari upozoravaju da bi dalja međunarodna intervencija mogla dodatno narušiti dijalog i kompromis u zemlji.
“Ne može se govoriti o demokratiji i evropskim vrijednostima ako se istovremeno sankcionišu oni koji drugačije misle ili se zalažu za ravnopravnost entiteta i naroda”, jedan je od čestih komentara na društvenim mrežama u RS-u.
Evropski put Bosne i Hercegovine, umjesto da bude zajednički cilj, sve češće postaje i razlog za nove unutrašnje podjele. Dok jedni insistiraju na reformama koje vode ka centralizaciji, drugi smatraju da se evropski standardi mogu usvajati i u okviru dejtonskog uređenja.
U međuvremenu, Dodik je dobio podršku od zvaničnika Srbije, Mađarske, Izraela i Rusije, dok je u javnim istupima pozvao na politički dijalog i mirno rješavanje svih sporova unutar BiH.
