Rehabilitacija slogana iz vremena nacističke Nezavisne Države Hrvatske (NDH) dominira sezonom, a pojedini visoki funkcioneri to ne osuđuju, već otvoreno podržavaju, piše agencija “Blumberg” komentarišući posljednje događaje u Hrvatskoj i povratku ustaške simbolike i fašističke retorike, podstaknute sve većom popularnošću kontroverznog pjevača Marka Perkovića Tompsona.
“Blumberg” ističe da se nacionalističke snage šire po Evropi, ali da Hrvatska sve više postaje primjer kako ono što je do juče bilo neprihvatljivo danas postaje dio meinstrima i podsjeća na Tompsonov koncert na zagrebačkom Hipodromu, gdje su mnogi nosili crne majice sa ustaškim pozdravom “Za dom spremni”, dok je Tompson tokom nastupa uzvikivao isti pozdrav, a publika odgovarala “spremni”, kao i na izjavu ministra odbrane Ivana Anušića koji je rekao da je ovaj događaj “ujedinio Hrvatsku”.
U analizi se navodi i da je u Hrvatskoj ostao neriješen odnos prema vlastitoj istoriji – posebno prema ustaškom režimu koji je tokom Drugog svjetskog rata sarađivao s nacistima.
Profesor Florijan Biber sa Univerziteta u Gracu kaže da se nasljeđe Drugog svjetskog rata u Hrvatskoj “zamutilo” i da se sve više fašističkih simbola normalizuje kroz muziku i fudbal.
“U Hrvatskoj su ti simboli postali društveno prihvaćeniji nego na drugim mjestima. Popularna kultura je glavni kanal takvog prihvatanja”, ističe Biber.
“Blumberg” podsjeća da je lider HDZ-a Andrej Plenković, koji je i premijer, prošle godine formirao koaliciju s krajnje desnom strankom (Domovinskim pokretom) kako bi obezbijedio treći mandat, a sada mnogi u tome vide okretanje Hrvatske udesno.
Podsjeća se i da je Plenković viđen na probi Tompsonovog koncerta uoči nastupa u Zagrebu, dok je predsjednik Sabora Gordan Jandroković bio na koncertu.
Dva saborska poslanika su nakon toga koristila sporni slogan u parlamentu.
Agencija podsjeća da su na utakmici Hajduka i Istre u Splitu proteklog vikenda navijači uzvikivali “Za dom spremni” i “Ajmo, ajmo ustaše”, kao i na događaj iz 2018, kada je Tompson bio pozvan da nastupi na glavnom zagrebačkom trgu nakon što je hrvatska fudbalska reprezentacija osvojila drugo mjesto na Svjetskom prvenstvu, prenosi Srna.
Nastup je tada prekinut bez uzvikivanja spornog pozdrava.
U međuvremenu je 2020. godine sud presudio da se pjesma “Bojna Čavoglave” može izvoditi u cijelosti jer je njen kontekst vezan uz protekli rat, iako je iste godine Ustavni sud poručio da je pozdrav “Za dom spremni” povezan s ustaškim režimom i samim time neprihvatljiv.
Ustaški režim odgovoran je za progon i ubistvo stotina hiljada Srba, Jevreja, Roma i antifašističkih Hrvata tokom Drugog svjetskog rata.
U bivšoj Jugoslaviji njihovi simboli bili su strogo zabranjeni. Ali, nakon raspada komunizma i rata devedesetih godina 20. vijeka ti simboli ponovno su se počeli pojavljivati – posebno uz djelovanje HOS-a, koji je prvi preuzeo pozdrav “Za dom spremni” i to ciljano, kao posveta ustaškom pokretu.
“Današnji vrhunac tog povratka simbolizuje upravo 58-godišnji Tompson, koji je od borbe s pravosuđem zbog zabrana nastupa postao centralna figura hrvatske estrade, zaključuje “Blumberg”, prenose mediji.
