Više od trećine političara koji su na ovim izborima obezbijedili direktan mandat u Narodnoj skupštini RS već je na funkcijama u lokalnim parlamentima, pa će morati da se odluče da li će ostati u odborničkim ili će se preseliti u poslaničke klupe.
U republičkom parlamentu ima mjesta za 83 poslanika. Njih 60 direktno na izborima biraju građani, a 20 stolica se popunjava sa kompenzacionih lista koje je sastavljao stranački vrh, a na kojima su isti kandidati koji su bili i na redovnim listama, ali im je tako sigurniji mandat, bez obzira na broj osvojenih glasova.
Kada su objelodanjene kandidatske liste stranaka za Narodnu skupštinu, bilo je jasno da stranke u tu izbornu trku uglavnom šalju provjerena imena i to mahom one kadrove koji su gradonačelnici/načelnici ili odbornici u lokalnim skupštinama.
Preliminarni i nepotpuni podaci o izbornim rezultatima Centralne izborne komisije (CIK) BiH pokazuju da su upravo oni prigrabili najviše od 60 mandata koja vode direktno u republički parlament. Zbog toga će, a imajući u vidu republičke propise, morati odlučiti na kojoj poziciji će ostati, odnosno da li će vratiti mandat koji su osvojili 2. oktobra ove godine i prepustiti ga stranačkim kolegama koji su bili iza njih na listama 2020. godine kada su održani lokalni izbori ili će se odreći funkcije koju trenutno obavljaju.
Mandate su osvojili, između ostalih, gradonačelnici Laktaša, Banjaluke, Bijeljine, Zvornika, Istočnog Sarajeva, te načelnici Prnjavora i Istočne Ilidže. Većina “spornih” još ne želi da spekuliše o tome gdje će nastaviti svoju političku karijeru, pravdajući to činjenicom da još nisu poznati puni izborni rezultati, ali ima i onih koji već znaju na koju će stranu.
Gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić (SNSD) potvrdio je za “Glas” da ostaje na toj poziciji i će mandat prepustiti sljedećem sa liste po rezultatu, a njegov stranački kolega Zoran Stevanović, koji je takođe osvojio direktan mandat, kaže da nije odlučeno da li će ostati u fotelji gradonačelnika Zvornika ili ide u republički parlament.
– Sačekaćemo verifikaciju rezultata. Do tada ćemo razgovarati i u okviru Gradskog odbora, te sa vrhom SNSD-a. Možda je i vrijeme da se povučem sa pozicije gradonačelnika, posebno ako se ima u vidu da su SNSD u Zvorniku i Gradska uprava iznjedrili osobu koja može da radi ovaj posao i bolje od mene – poručio je Stevanović za “Glas”.
Direktnu ulaznicu za NSRS na izborima dobio je i Milan Kasapović, koji je odbornik SDS-a u Tesliću. Za “Glas” kaže da čekaju konačne rezultate, ali da je izvjesno da će određenih promjena biti.
Funkcioner PDP-a Slaviša Marković potvrdio je za “Glas Srpske” da će prihvatiti osvojeni poslanički mandat na proteklim izborima i tako se vratiti u skupštinsku salu u Banjaluci, a odreći se mandata odbornika u bijeljinskom gradskom parlamentu.
– Prihvatam mandat u Narodnoj skupštini, a na moju stolicu u lokalnom parlamentu u Bijeljini će neko drugi iz PDP-a – rekao je Marković.
Dosadašnji podaci CIK-a BiH pokazuju da je direktan mandat izborilo i 16 aktuelnih narodnih poslanika, te četiri ministra. Osim toga, u klupe bi trebalo da se vrate, pod uslovom da prihvate mandate, i dobro poznata imena kao što su Milanko Mihajilica (PDP) i Luka Petrović (SNSD).
U novom sazivu republičkog parlamenta pozicije su, za sada, obezbijedili SNSD, SDS, PDP, SP, DEMOS, Ujedinjena Srpska, NPS, lista za Pravdu i red Nebojše Vukanovića i bošnjački blok. Parlamentarne stranke bi trebalo da budu još i DNS Nenada Nešića i SPS Gorana Selaka, koji mandate čekaju sa kompenzacionih lista.
Kriza personaliteta
Sociolog i politički analitičar Drago Vuković istakao je za “Glas” da je i ovaj izborni ciklus potvrdio fenomen krize političkog personaliteta, te da je činjenica da se lokalni funkcioneri kandiduju za opšte izbore dok su na pozicijama za koje su već izglasani.
– Nije sporno da se kandiduju za republičke, poslaničke pozicije, ali je problem što ih 99 odsto neće, ako osvoje mandat u Skupštini, napustiti načelnička ni gradonačelnička mjesta – kazao je ranije Vuković.
