Jedan prosječan mladi par u Banjaluci, da bi riješio svoje stambeno pitanje, mora da izdvaja oko 16 godina cijelu jednu prosječnu platu ukoliko uzima kredit na 25 godina.
Ovo se može izračunati prostom matematičkom formulom.
Ako je prosječna plata u Republici Srpskoj oko 1.400 KM, a da je preko Investiciono-razvojne banke RS moguće tražiti kredit najviše do 170.000 KM, dolazimo do ove računice.
Računajući plaćene kamate, taj mladi par do 35 godina treba da vratiti 100.000 KM više, tačnije, oko 270.000 KM.
Tako je za jednu stambenu jedinicu, odnosno stan ili kuću, potrebno izdvojiti 192 prosječne plate.
Barem tako piše na sajtu Investiciono-razvojne banke Republike Srpske.
Znači da bi se jedan supružnik zarad rješavanja stambenog pitanja u Banjaluci morao odreći svoje plate narednih 16 godina ili skoro pola radnog vijeka.
Ono što još više zabrinjava jeste to da bi, prema trenutnim cijenama kvadrata koje iznose oko 3.700 KM u Banjaluci, mladi par za ovaj novac mogao obezbijediti stan oko 45 kvadrata ili neku pristojnu kuću udaljenu desetak ili više kilometara od centra grada. Znači, prosjek.
Što se tiče bračnog para koji je mlađi od 30 godina, iznos je manji.
Tako bi se na kredit od 170.000 KM plaćale kamate u iznosu od oko 70.000 KM, što znači da bi ukupan iznos plaćenog kredita bio oko 240.000 KM. Jedan supružnik mlađi od 30 godina bi se plate morao odreći narednih 14 godina i tri mjeseca.
Kakva je situacija u drugim gradovima Srpske?
Što se tiče drugih gradova, cijena kvadrata stana u Trebinju je slična kao i u Banjaluci, te je prosječna cijena oko 3.500 KM. Mladi bračni par ispod 30 godina, da bi se skrasio u Trebinju i kupio stan od nekih 45 kvadrata, mora sa kamatama izdvojiti oko 224.000 KM. Ako kupe stan uz smanjenje kamatne stope od IRB RS, jedan supružnik bi “ostao” bez plate više od 13 godina. Sa druge strane, mladi do 35 godina bi za stan iste kvadrature sa kamatama morali platiti nešto manje od 250.000 KM, odnosno jedno od njih dvoje bi se odreklo prosječne plate za skoro 15 godina.
Kada je u pitanju Bijeljina, kvadrat je oko 2.400 KM, dok je u samom centru i 4.000 KM.
Ako uzmemo u obzir da će mladi bračni par ispod 30 godina kupiti stan od 45 kvadrata po cijeni od 2.400 KM, to znači da će oni morati na 25 godina izdvojiti oko 170.000 KM sa kamatama. Jedan supružnik do 35 godina bio bi “kraći” za platu nešto više od 10 godina, dok bi mlađi od 30 godina morao platiti ukupno 153.000 KM ili ostati bez plate punih devet godina.
Slične cijene su i u Istočnom Sarajevu.
Prosječna cijena kvadrata u Doboju je oko 2.600 KM. Mladi ispod 30 godina bi za oko 45 kvadrata morali izdvojiti oko 166.000 KM, računajući kamate. Jedno od njih bi se za rješavanje stambenog pitanja moralo odreći plate nešto manje od 10 godina, dok bi jedno do 35 godina “ostalo” bez plate tačno 11 godina.
Kada je u pitanju Prijedor, cijena kvadrata je od 2.700 KM do 3.000 KM. Ukoliko mladi ispod 30 godina kupe isti stan u ovom gradu po cijeni od, recimo, 2.700 KM po kvadratu, moraće izdvojiti sa kamatama oko 172.000 KM, dok bi mladi do 35 godina morali platiti ukupno 192.000 KM. Jedno iz prve kategorije bi ostalo bez plate više od 10 godina, a iz druge kategorije više od 11 godina.
Moramo uzeti u obzir da su ovo stanovi do 45 kvadrata, koji je, ako ćemo iskreno reći, dovoljan za dvoje, međutim ako mladi žele proširiti porodicu, trebaće im veće stambene jedinice, ili još “godina odricanja od plate”.
Sve u svemu, čini se da je bez dodatnih poslova supružnika ili pomoći porodice, skoro nemoguće riješiti stambeno pitanje onima koji to žele u najvećim gradovima u Srpskoj, barem onima sa prosječnim primanjima.
